Sống thử, hay còn gọi là chung sống trước hôn nhân, đã trở thành một hiện tượng phổ biến trong xã hội hiện nay. Thay vì tiến thẳng đến hôn nhân, nhiều cặp đôi chọn cách sống chung để tìm hiểu sâu hơn về nhau hoặc vì những lý do thực tế. Theo tiến sĩ Nguyễn Thị Minh, chuyên gia tâm lý học tại Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, chia sẻ: “Sống thử không chỉ là một cách để các cặp đôi kiểm tra mức độ phù hợp của mối quan hệ, mà còn phản ánh sự thay đổi trong quan niệm về tình yêu và hôn nhân trong xã hội hiện đại.”
Nhưng tại sao các cặp đôi lại chọn sống thử? Nghiên cứu từ Rhoades và cộng sự (2009) đã chỉ ra ba lý do chính khiến các cặp đôi quyết định sống chung: để thử nghiệm mối quan hệ, vì sự tiện lợi, và để dành nhiều thời gian hơn bên nhau. Những lý do này không chỉ đơn giản là động cơ bề mặt, mà còn có thể ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng mối quan hệ.
Các lý do chính khiến các cặp đôi sống thử
Thử nghiệm mối quan hệ
Một trong những lý do phổ biến nhất khiến các cặp đôi chọn sống thử là để kiểm tra xem mối quan hệ của họ có thể bền vững trong dài hạn hay không. Sống chung mang đến cơ hội để hai người trải nghiệm cuộc sống hàng ngày cùng nhau, từ việc chia sẻ trách nhiệm tài chính, quản lý công việc nhà, đến cách giải quyết mâu thuẫn. Theo nghiên cứu của Chapman và cộng sự (2025), những cặp đôi sống thử với mục đích thử nghiệm mối quan hệ thường có xu hướng đánh giá kỹ lưỡng hơn về sự phù hợp của đối phương trước khi đưa ra cam kết lâu dài.
Tuy nhiên, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các cặp đôi này có thể gặp phải những thách thức về sức khỏe mối quan hệ. “Những người sống thử để thử nghiệm thường có xu hướng thiếu sự cam kết rõ ràng, điều này có thể dẫn đến cảm giác bất an hoặc không chắc chắn về tương lai,” – Tiến sĩ Lê Văn Hùng, chuyên gia tâm lý học gia đình, chia sẻ.
Vì sự tiện lợi
Sự tiện lợi là một lý do quan trọng khác khiến các cặp đôi quyết định sống thử. Việc chia sẻ chi phí thuê nhà, hóa đơn điện nước, hoặc các chi phí sinh hoạt khác có thể giúp giảm bớt gánh nặng tài chính. Ngoài ra, sống chung cũng giúp tiết kiệm thời gian di chuyển, đặc biệt đối với những cặp đôi sống xa nhau.
Theo nghiên cứu của Beauparlan và cộng sự (2025), khoảng 27% các cặp đôi được khảo sát cho biết sự tiện lợi là động cơ chính khi họ quyết định sống thử, trong khi các yếu tố khác như thử nghiệm mối quan hệ hay dành thời gian bên nhau chỉ đóng vai trò thứ yếu.
Dành nhiều thời gian hơn bên nhau
Một số cặp đôi chọn sống thử đơn giản vì họ muốn dành nhiều thời gian hơn để ở bên nhau. Đây thường là lý do mang tính lãng mạn và tập trung vào việc xây dựng sự gắn kết tình cảm. Nghiên cứu của Chapman và cộng sự (2025) chỉ ra rằng những cặp đôi sống thử vì lý do này thường có mức độ hài lòng và sức khỏe mối quan hệ cao hơn so với những cặp đôi sống thử vì các lý do khác.
“Khi các cặp đôi sống chung vì mong muốn được gần gũi và chia sẻ cuộc sống hàng ngày, họ thường xây dựng được sự thấu hiểu và gắn bó sâu sắc hơn,” – Tiến sĩ Nguyễn Thị Minh nhận định.
Các lý do sống thử ảnh hưởng như thế nào đến mối quan hệ?
Liệu có lý do nào “tốt hơn” so với những lý do khác? Câu trả lời phụ thuộc vào cách các động cơ này ảnh hưởng đến chất lượng mối quan hệ. Nghiên cứu của Chapman và cộng sự (2025) đã theo dõi 485 người trưởng thành trong vòng 5 năm để đánh giá mối liên hệ giữa lý do sống thử và sự phát triển của mối quan hệ. Kết quả cho thấy:
- Những cặp đôi sống thử để dành thời gian bên nhau thường có mức độ hài lòng và sức khỏe mối quan hệ tốt hơn theo thời gian.
- Những cặp đôi sống thử để thử nghiệm mối quan hệ có xu hướng gặp phải các vấn đề về sức khỏe mối quan hệ, chẳng hạn như thiếu sự cam kết hoặc cảm giác bất ổn.
- Những cặp đôi sống thử vì sự tiện lợi có thể đạt được lợi ích tài chính hoặc thực tế, nhưng nếu thiếu sự gắn kết tình cảm, mối quan hệ của họ có thể không bền vững.
Điều thú vị là chất lượng mối quan hệ có thể đã được định hình trước khi các cặp đôi quyết định sống thử. Nói cách khác, lý do sống thử có thể phản ánh sức khỏe mối quan hệ hiện tại hơn là tạo ra một bước ngoặt mới.
Sáu kiểu người sống thử
Để hiểu rõ hơn về động cơ sống thử, Beauparlan và cộng sự (2025) đã sử dụng phương pháp phân tích hồ sơ tiềm ẩn (Latent Profile Analysis – LPA) để phân loại các cặp đôi dựa trên sự kết hợp của các động cơ. Nghiên cứu này đã xác định sáu kiểu người sống thử, bao gồm:
- Những người tìm kiếm sự tiện lợi (16%): Nhóm này chủ yếu sống thử vì lý do thực tế, chẳng hạn như tiết kiệm chi phí, nhưng không quá chú trọng đến việc thử nghiệm mối quan hệ hay dành thời gian bên nhau.
- Những người tìm kiếm thời gian bên nhau (8%): Đây là nhóm lãng mạn nhất, tập trung vào việc xây dựng sự gắn kết tình cảm và ít quan tâm đến các yếu tố thực tế.
- Những người thử nghiệm (25%): Nhóm này coi sống thử như một cách để kiểm tra sự phù hợp của mối quan hệ trong dài hạn.
- Những người sống thử thực tế (11%): Nhóm này kết hợp cả sự tiện lợi và mong muốn thử nghiệm mối quan hệ, nhưng không đặt nặng việc dành thời gian bên nhau.
- Những người ưu tiên sự tiện lợi (27%): Nhóm này coi trọng sự tiện lợi, nhưng cũng có một phần động cơ muốn thử nghiệm và dành thời gian bên nhau.
- Những người có nhiều động cơ (12%): Nhóm này mạnh mẽ ủng hộ cả ba lý do: thử nghiệm mối quan hệ, sự tiện lợi, và dành thời gian bên nhau.
Kiểu người sống thử nào dự đoán mối quan hệ thành công?
Nghiên cứu của Beauparlan và cộng sự (2025) cho thấy nhóm “những người có nhiều động cơ” báo cáo mức độ hài lòng trong mối quan hệ cao hơn so với các nhóm khác, ngoại trừ nhóm “những người tìm kiếm thời gian bên nhau”. Điều này cho thấy việc có nhiều động cơ không phải là vấn đề, mà vấn đề nằm ở việc ưu tiên một động cơ nào đó so với các động cơ khác. Ví dụ, nhóm “những người thử nghiệm” có mức độ cam kết thấp hơn so với các nhóm khác, điều này phù hợp với các nghiên cứu trước đây (Rhoades et al., 2009).
Kết luận
Sống thử là một quyết định quan trọng, phản ánh nhiều động cơ khác nhau, từ thực tế đến lãng mạn. Dù lý do là để thử nghiệm mối quan hệ, tìm kiếm sự tiện lợi, hay đơn giản là muốn ở bên nhau nhiều hơn, điều quan trọng là các cặp đôi cần thảo luận rõ ràng về mục tiêu và kỳ vọng của mình. Những nghiên cứu gần đây, như của Chapman và Beauparlan (2025), đã chỉ ra rằng lý do sống thử có thể ảnh hưởng đến chất lượng mối quan hệ, và việc hiểu rõ những động cơ này sẽ giúp các cặp đôi xây dựng một mối quan hệ bền vững hơn.
