Trong xã hội hiện đại, văn hóa hối hả tôn vinh thành công và bận rộn, khiến bạn dễ cảm thấy tụt hậu khi lướt mạng xã hội. Những hình ảnh hào nhoáng thúc đẩy bạn làm việc không ngừng, nhưng sự hối hả này có thể chỉ là vòng xoay vô nghĩa, không dẫn đến hạnh phúc thực sự.
Theo nghiên cứu được công bố trên Journal of Occupational and Organizational Psychology (2019), văn hóa hối hả có thể làm tăng nguy cơ kiệt sức (burnout) lên đến 30% ở những người luôn đặt thành tích lên hàng đầu. Việc liên tục so sánh bản thân với những hình ảnh lý tưởng trên mạng xã hội không chỉ gây ra cảm giác bất an mà còn làm suy giảm sức khỏe tinh thần và thể chất. Vậy làm thế nào để vượt lên trên nền văn hóa hối hả và sống một cuộc đời ý nghĩa, đúng với giá trị của bạn? Dưới đây, cùng Xemtin247 tìm hiểu 5 cách để chống lại áp lực chi tiết để bạn thoát khỏi vòng xoay này.
Dấu hiệu bạn đang bị cuốn vào văn hóa hối hả
Trước khi tìm hiểu các giải pháp, hãy nhận diện xem bạn có đang bị ảnh hưởng bởi văn hóa hối hả hay không. Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến:
- Thành công và năng suất trở thành ưu tiên hàng đầu, lấn át mọi khía cạnh khác của cuộc sống.
- Bạn khó tập trung vào khoảnh khắc hiện tại với gia đình hay bạn bè vì luôn nghĩ về mục tiêu nghề nghiệp.
- Bạn cảm thấy cần phải làm việc ngay cả vào cuối tuần hoặc trong kỳ nghỉ.
- Bạn trở thành “người nghiện công việc”, sẵn sàng bỏ qua các nhu cầu cơ bản như ăn uống, nghỉ ngơi, hay giấc ngủ để vượt qua kỳ vọng.
- Bạn ngại thừa nhận khi mình mệt mỏi hoặc cần nghỉ ngơi, thậm chí phủ nhận cảm xúc của người khác khi họ chia sẻ sự kiệt sức.
Nếu bạn nhận thấy những dấu hiệu này, đừng lo lắng. Với 5 chiến lược dưới đây, bạn có thể từng bước thoát khỏi áp lực của văn hóa hối hả và xây dựng một cuộc sống cân bằng hơn.
Định nghĩa lại khái niệm thành công
Một trong những sai lầm lớn nhất của những người theo đuổi thành tích là giới hạn khái niệm “thành công” trong các mục tiêu nghề nghiệp. Điều này khiến bạn bỏ qua những vai trò quan trọng khác như làm cha mẹ, người bạn đời, hay thành viên gia đình.
Hãy mở rộng định nghĩa về thành công để bao gồm những giá trị vô hình nhưng ý nghĩa. Ví dụ, việc dành thời gian chất lượng để trò chuyện với con cái, hỗ trợ một người bạn đang gặp khó khăn, hay đơn giản là giữ lời hứa với người thân đều là những thành công đáng tự hào. Hãy áp dụng sự tận tâm mà bạn dành cho công việc vào các mối quan hệ cá nhân. Điều này không chỉ giúp bạn cảm thấy cân bằng hơn mà còn mang lại niềm vui sâu sắc.
Tiến sĩ Harriet Lerner, nhà tâm lý học và tác giả cuốn The Dance of Connection: “Thành công thực sự không nằm ở những gì bạn đạt được trước công chúng, mà ở cách bạn đối xử với những người thân yêu khi không ai dõi theo,”
Trân trọng giá trị bản thân
Nhiều người gắn giá trị bản thân với mức độ năng suất hoặc thành tựu. Tuy nhiên, giá trị của bạn không phụ thuộc vào những gì bạn đạt được. Bạn xứng đáng được yêu thương và tôn trọng chỉ vì bạn là chính mình – một con người với những cảm xúc, ước mơ, và câu chuyện riêng.
Để vượt qua văn hóa hối hả, hãy rèn luyện sự khiêm tốn. Khiêm tốn không phải là tự hạ thấp mình, mà là hiểu rằng bạn không hơn hay kém bất kỳ ai. Dù bạn đạt được bao nhiêu thành công, bạn vẫn là một trong hàng tỷ con người trên hành tinh này. Việc nhận thức được điều này giúp bạn giữ được sự cân bằng, tránh bị cuốn vào những đỉnh cao của thành công hay vực sâu của thất bại.
Một bài tập đơn giản là viết ra 3 điều bạn trân trọng ở bản thân mà không liên quan đến công việc, chẳng hạn như lòng tốt, sự kiên nhẫn, hay khả năng lắng nghe. Điều này giúp bạn củng cố lòng tự trọng và giảm áp lực phải “làm nhiều hơn” để chứng minh giá trị.
Lên lịch cho việc chăm sóc bản thân
Khi cuộc sống trở nên bận rộn, việc chăm sóc bản thân thường là thứ đầu tiên bị hy sinh. Bạn dễ dàng từ chối nhu cầu của chính mình vì cảm giác tội lỗi hoặc áp lực từ người khác. Tuy nhiên, việc bỏ bê bản thân không chỉ làm suy giảm sức khỏe mà còn khiến bạn khó đối mặt với căng thẳng.
Hãy biến việc chăm sóc bản thân thành ưu tiên hàng đầu. Lên lịch cụ thể cho các hoạt động như tập thể dục, thiền, hoặc đơn giản là ngồi đọc sách trong 30 phút. Ví dụ, bạn có thể dành 10 phút mỗi sáng để hít thở sâu hoặc đi dạo ngắn sau giờ làm việc. Những hành động này gửi đi thông điệp rằng bạn quan trọng, giúp bạn cảm thấy được tiếp thêm năng lượng.
Theo nghiên cứu từ American Psychological Association (2020), những người thực hành chăm sóc bản thân thường xuyên có mức độ căng thẳng thấp hơn 25% so với những người không làm điều này. Hãy xem việc chăm sóc bản thân như một khoản đầu tư cho sức khỏe lâu dài của bạn.
Tránh cái bẫy của thành công
Nhiều người lầm tưởng rằng thành công đồng nghĩa với hạnh phúc. Tuy nhiên, cảm giác thỏa mãn từ một thành tựu lớn thường chỉ kéo dài trong thời gian ngắn. Đằng sau vẻ ngoài hào nhoáng của những người thành công, không ít người đang vật lộn với sự cô đơn, lo âu, hay trầm cảm.
Thay vì chạy theo thành công, hãy tập trung vào những điều mang lại hạnh phúc bền vững: sức khỏe tốt, các mối quan hệ lành mạnh, và lòng biết ơn với những điều nhỏ bé trong cuộc sống. Ví dụ, thay vì làm việc thêm giờ để kiếm tiền mua một món đồ xa xỉ, hãy dành thời gian ăn tối cùng gia đình hoặc viết nhật ký về những khoảnh khắc bạn cảm thấy biết ơn trong ngày.
Tiến sĩ Tal Ben-Shahar, chuyên gia tâm lý học tích cực và tác giả cuốn Happier, chia sẻ: “Hạnh phúc không đến từ việc tích lũy thành công, mà từ việc sống đúng với giá trị của bạn và trân trọng những khoảnh khắc đời thường,”
Làm rõ giá trị của bạn
Văn hóa hối hả thường khiến bạn chạy theo sự công nhận từ người khác, khiến bạn quên mất bản thân thực sự muốn gì. Việc liên tục tìm kiếm sự chấp thuận có thể khiến bạn kiệt sức và dễ bị lợi dụng.
Hãy dành thời gian để suy ngẫm về giá trị cốt lõi của bạn. Bạn có thể tự hỏi: “Điều gì thực sự quan trọng với mình? Là gia đình, sức khỏe, hay sự sáng tạo?” Sau đó, sắp xếp cuộc sống sao cho phù hợp với những giá trị này. Ví dụ, nếu bạn coi trọng thời gian với gia đình, hãy đặt ra giới hạn không làm việc sau 7 giờ tối để dành thời gian cho người thân.
Việc sống đúng với giá trị của mình giúp bạn tìm thấy ý nghĩa và mục đích vượt ra ngoài thành công vật chất. Điều này không chỉ giúp bạn tránh được hối tiếc trong tương lai mà còn mang lại cảm giác bình yên sâu sắc.
Kết luận
Vượt lên trên nền văn hóa hối hả không phải là từ bỏ tham vọng, mà là lựa chọn sống một cuộc đời ý nghĩa, đúng với giá trị của bạn. Bằng cách định nghĩa lại thành công, trân trọng giá trị bản thân, ưu tiên chăm sóc bản thân, tránh cái bẫy của thành công, và làm rõ giá trị cá nhân, bạn sẽ tìm thấy sự cân bằng và hạnh phúc thực sự. Hãy bắt đầu từ hôm nay với một bước nhỏ – có thể là dành 10 phút để suy ngẫm về giá trị của bạn – và cảm nhận sự thay đổi tích cực trong cuộc sống!
