Tình yêu thường được xem là thứ cảm xúc đẹp đẽ, nơi hai con người trao nhau sự quan tâm, thấu hiểu và sẻ chia. Tuy nhiên, không phải mối quan hệ nào cũng đi theo con đường lý tưởng ấy. Trong một số trường hợp, tình yêu trở thành sân chơi của sự thao túng, kiểm soát và tổn thương sâu sắc. Một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng này chính là ái kỷ – một đặc điểm tâm lý tưởng chừng vô hại nhưng lại có thể biến sự yêu thương thành hung khí nguy hiểm. Vậy ái kỷ trong tình yêu là gì, biểu hiện ra sao và làm thế nào để nhận diện, thoát khỏi vòng xoáy ấy?
Ái kỷ trong tâm lý học là gì?
Ái kỷ, hay còn gọi là narcissism, xuất phát từ thần thoại Hy Lạp về chàng trai Narcissus, người say mê chính hình ảnh phản chiếu của mình đến mức tự hủy hoại bản thân. Trong tâm lý học hiện đại, ái kỷ được định nghĩa là một trạng thái tâm lý mà cá nhân đặt bản thân lên trên hết, khao khát sự ngưỡng mộ và thiếu sự đồng cảm với người khác. Không phải ai có tính ái kỷ cũng mắc rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder), nhưng khi đặc điểm này xuất hiện trong tình yêu, nó thường để lại hậu quả nghiêm trọng.
Người ái kỷ không yêu đối phương theo nghĩa thông thường. Thay vào đó, họ xem người yêu như một công cụ để thỏa mãn nhu cầu cá nhân, từ việc củng cố cái tôi đến tìm kiếm sự công nhận. Tình yêu, vốn dĩ là sự cho và nhận cân bằng, bị bóp méo thành một mối quan hệ một chiều, nơi đối tác chỉ là “phản chiếu” của sự hoàn hảo mà họ muốn thấy.
Biểu hiện của ái kỷ trong tình yêu
Ái kỷ trong tình yêu không phải lúc nào cũng dễ nhận ra, đặc biệt ở giai đoạn đầu của mối quan hệ. Người ái kỷ thường rất quyến rũ, tự tin và biết cách khiến đối phương cảm thấy đặc biệt. Tuy nhiên, theo thời gian, những dấu hiệu tiêu cực bắt đầu lộ diện.
Họ có xu hướng kiểm soát mọi khía cạnh trong mối quan hệ. Từ việc quyết định đối phương nên mặc gì, gặp ai, đến cách họ thể hiện cảm xúc, người ái kỷ luôn muốn nắm quyền điều khiển. Nếu đối tác không tuân theo, họ dễ dàng nổi giận hoặc dùng sự im lặng để trừng phạt. Điều này khiến người còn lại dần mất đi tiếng nói, sống trong sự sợ hãi và nghi ngờ chính mình.
Một đặc điểm khác là sự thiếu đồng cảm. Khi đối phương gặp khó khăn, người ái kỷ hiếm khi thực sự lắng nghe hay chia sẻ. Thay vào đó, họ nhanh chóng chuyển câu chuyện về bản thân, biến mọi vấn đề thành cơ hội để được chú ý. Đối với họ, tình yêu không phải là nơi hai người cùng trưởng thành, mà là đấu trường để họ khẳng định giá trị.
Sự thao túng tâm lý cũng là một dấu hiệu rõ ràng. Người ái kỷ thường sử dụng chiến thuật “gaslighting” – khiến đối phương nghi ngờ thực tại của chính mình. Chẳng hạn, khi bị chỉ trích, họ có thể nói: “Em tưởng tượng quá rồi, anh đâu có làm vậy” hoặc “Tại em nhạy cảm quá thôi”. Dần dần, người kia bắt đầu tự trách mình, ngay cả khi họ không làm gì sai.
Drama ViruSs và Ngọc Kem: Ái kỷ qua sự kiểm soát và thao túng
Cuộc chia tay giữa ViruSs (Đặng Tiến Hoàng) và Ngọc Kem (Trần Nguyễn Hồng Ngọc) vào đầu năm 2025 đã trở thành tâm điểm chú ý khi cả hai liên tục đấu tố trên mạng xã hội. Ngọc Kem, một hot TikToker với gần 3 triệu người theo dõi, tố cáo ViruSs ngoại tình, dẫn nhiều cô gái về nhà trong thời gian họ còn yêu nhau. ViruSs phản bác, khẳng định đó chỉ là bạn bè hoặc nhân viên, và mọi thứ chỉ là hiểu lầm. Drama leo thang khi rapper Pháo tung ca khúc diss “Sự nghiệp chướng”, được cho là nhắm vào ViruSs, làm dấy lên nghi vấn về mối quan hệ tay ba.
Nhìn sâu vào câu chuyện, dấu hiệu ái kỷ có thể được nhận diện qua hành vi của ViruSs. Anh liên tục nhấn mạnh sự trong sạch của mình, yêu cầu Ngọc Kem xin lỗi công khai trong 48 giờ, đồng thời phủ nhận mọi cáo buộc mà không thực sự giải thích rõ ràng. Cách anh kiểm soát câu chuyện – từ việc thu phí người xem livestream để “đối chất” đến việc né tránh chi tiết cụ thể – cho thấy xu hướng muốn giữ hình ảnh hoàn hảo trong mắt công chúng. Đây là đặc trưng của người ái kỷ: họ không chấp nhận bị chỉ trích và luôn tìm cách đổ lỗi cho đối phương. Trong khi đó, Ngọc Kem dần mất tiếng nói, bị cuốn vào vòng xoáy tranh cãi mà không thể thoát ra, một biểu hiện thường thấy ở người bị thao túng bởi đối tác ái kỷ.
Sự thiếu đồng cảm cũng lộ rõ khi ViruSs không bày tỏ sự quan tâm đến cảm xúc của Ngọc Kem sau chia tay, mà chỉ tập trung bảo vệ danh tiếng cá nhân. Anh thậm chí còn nói về Pháo với thái độ dửng dưng: “Không biết có nhắc đến mình không, nhưng chờ xác nhận xem sao”, như thể drama này chỉ là một trò giải trí. Với người ái kỷ, tình yêu không phải là sự sẻ chia, mà là công cụ để củng cố cái tôi.
Drama Decao và Lâm Minh: Ái kỷ trong sự bạo lực và kiểm soát
Một câu chuyện khác cũng gây bão mạng xã hội là mối quan hệ giữa Decao (Thủ Khoa Huy) và Lâm Minh. Cặp đôi từng được yêu mến với hình ảnh tình cảm bên con trai đầu lòng, nhưng mọi thứ sụp đổ khi Lâm Minh livestream tố cáo Decao và mẹ chồng bạo hành cô vào cuối năm 2024. Cô tiết lộ bị chồng tác động vật lý đến mức chảy máu miệng, trong khi Decao đáp lại bằng sự im lặng, sau đó đăng dòng trạng thái mơ hồ: “Anh xin lỗi vì không thể làm em hạnh phúc”. Hành động cạo trọc đầu của Lâm Minh sau đó được xem là cách cô cắt bỏ quá khứ đau thương, tìm lại chính mình.
Ái kỷ trong trường hợp này hiện diện qua sự kiểm soát và bạo lực. Lâm Minh từng chia sẻ cô sống trong áp lực phải đáp ứng kỳ vọng của Decao, từ ngoại hình đến cách cư xử, bất chấp tình trạng trầm cảm sau sinh. Khi cô lên tiếng phản kháng, Decao không thừa nhận sai lầm mà chọn cách né tránh hoặc biện minh, một dấu hiệu điển hình của người ái kỷ không chịu trách nhiệm về hành động của mình. Sự bạo lực – dù thể chất hay tinh thần – là cách họ trừng phạt đối phương khi không còn được phục tùng. Trong khi đó, Lâm Minh rơi vào trạng thái kiệt sức, tự trách mình vì không thể duy trì mối quan hệ, điều thường xảy ra khi một người bị thao túng bởi đối tác ái kỷ.
Nhận diện và thoát khỏi ái kỷ trong tình yêu
Để bảo vệ bản thân, việc nhận diện ái kỷ là vô cùng quan trọng. Một mối quan hệ có dấu hiệu ái kỷ thường xuất hiện qua sự mất cân bằng: một bên luôn đòi hỏi, kiểm soát, còn bên kia dần mất đi tiếng nói và giá trị. Nếu đối phương thiếu đồng cảm, thường xuyên đổ lỗi, hay biến bạn thành công cụ để nâng cao cái tôi của họ, đó là hồi chuông cảnh báo. Các drama như ViruSs – Ngọc Kem hay Decao – Lâm Minh là bài học thực tế: đừng để tình yêu mù quáng khiến bạn bỏ qua những dấu hiệu nguy hiểm.
Thoát khỏi mối quan hệ ái kỷ đòi hỏi sự dũng cảm. Người trong cuộc cần đặt ranh giới rõ ràng, tìm sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè hoặc chuyên gia tâm lý. Quan trọng hơn, họ phải học cách yêu thương bản thân, điều mà người ái kỷ đã tước đoạt. Hành trình hồi phục có thể dài, nhưng đó là con đường để tìm lại hạnh phúc đích thực.
Kết luận
Ái kỷ trong tình yêu là một lưỡi dao hai mặt, biến những khoảnh khắc yêu thương thành công cụ thao túng và tổn thương. Qua những drama như ViruSs – Ngọc Kem hay Decao – Lâm Minh, người ta thấy rõ cách ái kỷ phá hủy sự cân bằng, để lại những vết sẹo tinh thần khó lành. Tình yêu đích thực không phải là chiến trường của cái tôi, mà là nơi cả hai cùng vun đắp và tôn trọng lẫn nhau. Nhận diện và thoát khỏi ái kỷ không chỉ là cách để bảo vệ bản thân, mà còn là chìa khóa mở ra cánh cửa hạnh phúc bền vững. Khi hiểu được giá trị của mình, con người mới có thể yêu và được yêu một cách trọn vẹn.
