Từ ngày 01/07/2025, Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) sửa đổi, bổ sung năm 2024 (Luật số 51/2024/QH15) chính thức có hiệu lực, mở rộng đáng kể quyền lợi cho người tham gia BHYT, đặc biệt là các nhóm yếu thế và những người có công với cách mạng. Một trong những điểm nổi bật của luật mới là quy định về các nhóm đối tượng được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh BHYT, kể cả trong một số trường hợp khám chữa bệnh trái tuyến. Chính sách này không chỉ tăng khả năng tiếp cận dịch vụ y tế mà còn thể hiện tính nhân văn và định hướng an sinh xã hội bền vững của Nhà nước.
Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết các nhóm đối tượng được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh BHYT, điều kiện áp dụng, và những lưu ý quan trọng để người dân nắm rõ quyền lợi của mình.
Tổng quan về chính sách miễn 100% chi phí khám, chữa bệnh BHYT
Luật BHYT sửa đổi năm 2024 được Quốc hội thông qua vào ngày 27/11/2024, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc cải thiện hệ thống chăm sóc sức khỏe tại Việt Nam. Chính sách miễn 100% chi phí khám, chữa bệnh BHYT từ ngày 01/07/2025 nhằm giảm gánh nặng tài chính cho người dân, đặc biệt là các nhóm yếu thế như người nghèo, người dân tộc thiểu số, và những người có công.
Theo Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm y tế (Bộ Y tế) Trần Thị Trang, chính sách này không chỉ tập trung vào việc mở rộng quyền lợi mà còn hướng tới xây dựng một hệ thống y tế công bằng, hiệu quả, và bền vững: “Chính sách miễn 100% chi phí khám, chữa bệnh BHYT từ 01/07/2025 là bước đột phá, đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau trong việc tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng.”
Chính sách này được triển khai dựa trên nền tảng BHYT, với mục tiêu đến năm 2030-2035, toàn dân sẽ được miễn viện phí tại các cơ sở y tế cơ bản, bắt đầu từ các trạm y tế xã và phòng khám đa khoa khu vực. Dưới đây là các nhóm đối tượng và trường hợp cụ thể được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh BHYT từ ngày 01/07/2025.
Các nhóm đối tượng được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh BHYT
Căn cứ Điều 22 Luật BHYT 2008, được sửa đổi bởi khoản 17 Điều 1 Luật BHYT sửa đổi 2024, các nhóm đối tượng được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh bao gồm:
1. Người có công với cách mạng và các nhóm liên quan
- Người hoạt động cách mạng trước ngày 01/01/1945 và từ 01/01/1945 đến ngày khởi nghĩa tháng Tám năm 1945.
- Bà mẹ Việt Nam anh hùng.
- Thương binh, người hưởng chính sách như thương binh, thương binh loại B, bệnh binh với tỷ lệ suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên, hoặc khi điều trị vết thương, bệnh tật tái phát.
- Người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học với tỷ lệ suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
Những đối tượng này được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh trong phạm vi quyền lợi BHYT, không áp dụng giới hạn tỷ lệ thanh toán đối với thuốc, vật tư y tế, và dịch vụ kỹ thuật.
2. Lực lượng vũ trang và người làm công tác cơ yếu
- Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan đang tại ngũ trong quân đội và công an nhân dân.
- Người làm công tác cơ yếu hưởng lương như quân nhân.
- Hạ sĩ quan, binh sĩ quân đội nhân dân, chiến sĩ nghĩa vụ công an nhân dân đang tại ngũ.
- Học viên quân đội, công an, cơ yếu hưởng sinh hoạt phí (bao gồm cả người Việt Nam và người nước ngoài).
- Học viên đào tạo sĩ quan dự bị từ 3 tháng trở lên chưa tham gia BHYT hoặc bảo hiểm xã hội (bổ sung mới).
Những đối tượng này được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế thuộc quân đội, công an, hoặc các cơ sở được Bộ Y tế quy định.
3. Trẻ em dưới 6 tuổi
Trẻ em dưới 6 tuổi được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh BHYT, bao gồm cả khám thai định kỳ và sinh con, nhằm đảm bảo chăm sóc sức khỏe toàn diện cho trẻ từ giai đoạn đầu đời.
4. Người nghèo, người dân tộc thiểu số, và người ở vùng khó khăn
- Người thuộc hộ gia đình nghèo theo chuẩn quốc gia.
- Người dân tộc thiểu số sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn hoặc đặc biệt khó khăn.
- Người sinh sống tại xã đảo, huyện đảo.
Những đối tượng này được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh nội trú tại các cơ sở y tế cấp cơ bản, cấp chuyên sâu, hoặc bệnh viện tuyến tỉnh và trung ương, kể cả khi khám chữa bệnh trái tuyến.
5. Người thuộc diện hưởng trợ cấp bảo trợ xã hội
- Người cao tuổi, người khuyết tật, đối tượng bảo trợ xã hội nhận trợ cấp hàng tháng theo quy định pháp luật.
- Những đối tượng này được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh trong phạm vi quyền lợi BHYT.
Các trường hợp đặc biệt được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh
Ngoài các nhóm đối tượng nêu trên, Luật BHYT sửa đổi 2024 quy định một số trường hợp đặc biệt được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh, kể cả khi khám chữa bệnh trái tuyến:
Chi phí khám, chữa bệnh dưới mức quy định
Người có thẻ BHYT được hưởng 100% chi phí nếu tổng chi phí cho một lần khám, chữa bệnh thấp hơn 15% mức lương cơ sở (hiện tại là 351.000 đồng trước ngày 01/07/2025, dựa trên mức lương cơ sở 2.340.000 đồng/tháng). Sau ngày 01/07/2025, mức tham chiếu này có thể thay đổi theo quy định của Chính phủ.
Khám chữa bệnh tại cơ sở y tế cấp cơ bản
- Trạm y tế xã, cơ sở khám chữa bệnh y học gia đình, trạm y tế quân – dân y, phòng khám quân – dân y.
- Trung tâm y tế cấp huyện có hoạt động khám chữa bệnh được cấp phép.
- Phòng khám đa khoa khu vực (khám chữa bệnh ngoại trú).
- Các cơ sở y tế thuộc cấp khám chữa bệnh ban đầu trong quân đội, công an do Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ Công an quy định.
Khám chữa bệnh nội trú tại cơ sở cấp cơ bản hoặc chuyên sâu
Người có thẻ BHYT được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh nội trú tại:
- Các cơ sở y tế cấp cơ bản trên toàn quốc.
- Các cơ sở y tế trước ngày 01/01/2025 được xác định là tuyến huyện.
Bệnh hiếm, bệnh hiểm nghèo, hoặc cần phẫu thuật kỹ thuật cao
Người mắc bệnh hiếm, bệnh hiểm nghèo, hoặc cần phẫu thuật, sử dụng kỹ thuật cao được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh tại cơ sở y tế cấp cơ bản hoặc chuyên sâu mà không cần thủ tục chuyển tuyến. Điều này giúp người bệnh tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cao mà không gặp rào cản hành chính.
Người tham gia BHYT 5 năm liên tục
Người có thẻ BHYT tham gia liên tục từ 5 năm trở lên và có số tiền cùng chi trả chi phí khám, chữa bệnh trong năm lớn hơn 6 tháng mức lương cơ sở (khoảng 1.404.000 đồng trước 01/07/2025) được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh. Lưu ý, quy định này không áp dụng nếu tự đi khám chữa bệnh trái tuyến.
Lưu ý về quyền lợi và thủ tục khám chữa bệnh BHYT
Để được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh, người tham gia BHYT cần:
- Xuất trình thẻ/mã thẻ BHYT và giấy tờ tùy thân (như căn cước công dân, hộ chiếu, hoặc VNeID cấp độ 2) khi đi khám chữa bệnh.
- Khám chữa bệnh đúng tuyến hoặc thuộc các trường hợp được hưởng 100% chi phí khi trái tuyến (như người nghèo, dân tộc thiểu số ở vùng khó khăn, hoặc mắc bệnh hiểm nghèo).
- Lưu ý, các cơ sở y tế và cơ quan BHXH không được yêu cầu thêm giấy tờ ngoài quy định hoặc gây khó khăn cho người bệnh.
Ngoài ra, trường hợp bệnh viện thiếu thuốc trong danh mục BHYT, người bệnh phải mua thuốc bên ngoài sẽ được hoàn tiền theo quy định tại Thông tư 22/2024/TT-BYT, có hiệu lực từ 01/01/2025.
Tầm quan trọng của chính sách miễn 100% chi phí khám, chữa bệnh
Chính sách miễn 100% chi phí khám, chữa bệnh BHYT từ 01/07/2025 thể hiện cam kết của Nhà nước trong việc đảm bảo công bằng trong chăm sóc sức khỏe. Theo thống kê, tỷ lệ chi trực tiếp từ tiền túi của người dân Việt Nam cho y tế hiện chiếm khoảng 40%, cao hơn nhiều so với các nước như Thái Lan (12%) hay các quốc gia khu vực (15-17%). Việc mở rộng quyền lợi BHYT giúp giảm gánh nặng tài chính, đặc biệt cho các nhóm yếu thế, đồng thời khuyến khích người dân tham gia BHYT để được bảo vệ tài chính khi gặp vấn đề sức khỏe.
Chính sách này cũng đặt nền tảng cho mục tiêu miễn viện phí toàn dân giai đoạn 2030-2035, bắt đầu từ các cơ sở y tế cơ bản. Điều này đòi hỏi sự đầu tư mạnh mẽ vào hệ thống y tế cơ sở, đào tạo bác sĩ gia đình, và nâng cao chất lượng dịch vụ tại trạm y tế xã.
Kết luận
Luật BHYT sửa đổi 2024, có hiệu lực từ 01/07/2025, mở ra cơ hội lớn cho người dân Việt Nam, đặc biệt là các nhóm yếu thế, người có công, và lực lượng vũ trang, được hưởng 100% chi phí khám, chữa bệnh BHYT. Các trường hợp đặc biệt như khám chữa bệnh tại cơ sở y tế cơ bản, mắc bệnh hiểm nghèo, hoặc chi phí thấp hơn 351.000 đồng cũng được hưởng quyền lợi tương tự.
Để tận dụng tối đa quyền lợi, người dân cần nắm rõ các quy định và thủ tục, đồng thời tham gia BHYT liên tục để đảm bảo an sinh xã hội. Chính sách này không chỉ giảm gánh nặng tài chính mà còn góp phần xây dựng một hệ thống y tế công bằng, bền vững, đúng với tinh thần “không ai bị bỏ lại phía sau”.
