Vào ngày 12/7/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính ban hành Chỉ thị số 20, yêu cầu Hà Nội triển khai lộ trình cấm xe máy chạy xăng dầu trong khu vực Vành đai 1 từ ngày 1/7/2026, tiếp theo là hạn chế ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong Vành đai 1 và 2 từ năm 2028, và mở rộng ra Vành đai 3 vào năm 2030. Chính sách này nhằm giảm ô nhiễm không khí và thúc đẩy giao thông xanh, nhưng khiến nhiều người dân đặt câu hỏi: Cấm xe máy xăng dầu sẽ tác động thế nào đến cuộc sống? Làm sao để thích nghi? Bài viết dưới đây của xemtin247.net sẽ giải đáp chi tiết, khách quan, giúp bạn hiểu rõ những thay đổi sắp tới.
Lộ trình cấm xe máy xăng dầu bạn cần biết?
Từ 1/7/2026, theo chỉ thị 20 của chính phủ, Hà Nội sẽ cấm hoàn toàn xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch (xăng, dầu) lưu thông trong khu vực Vành đai 1, bao gồm các tuyến đường như Yên Phụ, Nghi Tàm, Âu Cơ, Lạc Long Quân, Cầu Giấy, Hoàng Cầu, Ô Chợ Dừa, Xã Đàn, Đại Cồ Việt, Trần Khát Chân, và Trần Quang Khải.
Từ 1/1/2028, mở rộng cấm xe máy xăng dầu và hạn chế ô tô cá nhân chạy xăng trong Vành đai 1 và 2. Và từ năm 2030, tiếp tục mở rộng cấm các phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong Vành đai 3.
Chính sách này là một phần trong cam kết Net Zero 2050 của Việt Nam, nhằm giảm phát thải khí nhà kính và cải thiện chất lượng không khí tại các đô thị lớn, nơi ô nhiễm không khí đang ở mức báo động. Theo nghiên cứu, khí thải từ xe máy chiếm tới 46% lượng bụi siêu mịn PM2.5 và hơn 90% hợp chất hữu cơ dễ bay hơi trong tổng phát thải giao thông tại Hà Nội.
Điều gì sẽ thay đổi khi cấm người dân sử dụng xe máy xăng dầu?
Chính sách cấm xe máy xăng dầu sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hàng triệu người dân, đặc biệt là những người sống, làm việc hoặc thường xuyên di chuyển trong khu vực Vành đai 1. Dưới đây là những tác động chính:
Thay đổi phương tiện di chuyển
Xe máy xăng không còn được phép lưu thông với hơn 6,9 triệu xe máy tại Hà Nội, trong đó 73% đã sử dụng trên 10 năm, việc chuyển đổi sang xe điện hoặc phương tiện công cộng là bắt buộc.
Chi phí mua xe điện chất lượng có giá từ 20-50 triệu đồng, cao hơn so với xe máy xăng cũ, gây khó khăn cho người thu nhập thấp.
Mặt khác, những người phụ thuộc vào xe máy xăng để kiếm sống, như tài xế Grab, giao hàng, hoặc buôn bán nhỏ, sẽ đối mặt với thách thức lớn.
Ví dụ, anh Đinh Quang Minh, một tài xế công nghệ, chia sẻ: “Khu vực Vành đai 1 là địa bàn chính để kiếm sống. Nếu cấm xe xăng, tôi chưa biết xoay xở thế nào.”
Áp lực lên hạ tầng giao thông công cộng
Hà Nội đang đẩy mạnh phát triển xe buýt điện cỡ nhỏ (8-12 chỗ) và đường sắt đô thị, nhưng hiện tại, giao thông công cộng chưa đủ linh hoạt để đáp ứng nhu cầu. Anh Trần Đức Việt lo ngại: “Xe buýt không tiện vì phải chuyển tuyến nhiều lần, không phù hợp với giờ học của con.”
Theo TS. Hoàng Dương Tùng, để người dân yên tâm chuyển sang xe điện, hệ thống trạm sạc cần thuận tiện như trạm xăng. Hiện tại, hạ tầng sạc điện tại Hà Nội vẫn còn hạn chế, vẫn còn thiếu, chưa đáp ứng nhu cầu ở những nơi đông cư dân.
Ảnh hưởng kinh tế và an sinh xã hội
Chi phí mua xe điện và thay thế pin (khoảng 10-15 triệu đồng mỗi lần) là gánh nặng với nhiều gia đình. Một số người như ông Hùng (70 tuổi) chia sẻ: “Lấy đâu ra trăm triệu để mua 6 xe máy điện cho cả nhà?”
Những người từ các khu vực lân cận vào nội đô Hà Nội làm việc sẽ phải gửi xe ngoài Vành đai 1 hoặc chuyển sang phương tiện khác, gây tốn kém thời gian và chi phí.
Mặc dù chính sách hứa hẹn cải thiện chất lượng không khí, một số ý kiến cho rằng ô nhiễm từ các nguồn khác như xây dựng, nhà máy nhiệt điện, hay nạn phá rừng cũng cần được giải quyết đồng bộ.
Chính sách hỗ trợ cho người dân?
Hà Nội đang xây dựng các chính sách để giảm thiểu tác động đến người dân, bao gồm:
Thành phố dự kiến hỗ trợ thu đổi khoảng 450.000 xe máy xăng trong Vành đai 1, bao gồm miễn lệ phí trước bạ, phí đăng ký xe điện mới, và hỗ trợ chi phí chuyển đổi.
Phát triển hạ tầng xanh, Hà Nội cam kết đầu tư vào xe buýt điện, xe điện 4 chỗ trung chuyển nội đô, và hệ thống trạm sạc. Đến năm 2030, thành phố đặt mục tiêu 100% xe buýt và taxi sử dụng năng lượng xanh.
Các bãi gửi xe ngoài Vành đai 1 sẽ được xây dựng để hỗ trợ người dân từ ngoại tỉnh. Từ quý 3/2025, lệ phí trước bạ, đăng ký, và trông giữ xe xăng dầu trong khu vực trung tâm sẽ tăng, khuyến khích chuyển đổi sang xe điện.
Làm sao để thích nghi với thay đổi?
Để chuẩn bị cho chính sách cấm xe máy xăng dầu, người dân có thể:
- Nghiên cứu các mẫu xe điện phù hợp với nhu cầu và túi tiền. Các hãng như VinFast, Yamaha đang đẩy mạnh sản xuất xe điện với giá cả cạnh tranh.
- Làm quen với các tuyến xe buýt điện hoặc tàu điện (nếu có) để thay thế xe máy trong nội đô.
- Cập nhật thông tin từ Sở GTVT Hà Nội hoặc các kênh chính thống để nắm bắt các gói hỗ trợ tài chính và hạ tầng.
- Lập kế hoạch tài chính rõ ràng, chuẩn bị ngân sách cho việc mua xe điện hoặc chi phí đi lại mới, tận dụng các chương trình trợ giá nếu có.
- Tham gia các diễn đàn, gửi ý kiến đến UBND TP Hà Nội để đề xuất lộ trình và chính sách phù hợp hơn.
Kinh nghiệm quốc tế khi cấm xe xăng dầu
Nhiều thành phố trên thế giới đã áp dụng chính sách cấm xe xăng dầu và đạt được kết quả đáng kể:
- Bắc Kinh (Trung Quốc): Giảm ô nhiễm không khí nhờ chuyển đổi mạnh mẽ sang xe điện, với hơn 200 tỷ Nhân dân tệ (29 tỷ USD) trợ cấp từ 2009-2022.
- Paris (Pháp): Cấm xe xăng và diesel ở trung tâm từ 2030, đồng thời phát triển làn đường xe đạp và giao thông công cộng. Kết quả là giảm đáng kể ô nhiễm không khí.
- London (Anh): Áp dụng phí phát thải (ULEZ) từ 2019, giúp giảm nồng độ nitơ dioxide (NO2) tới 44% tại trung tâm thành phố.
Việt Nam có thể học hỏi từ các mô hình này, nhưng cần điều chỉnh phù hợp với thực tế, đặc biệt là đảm bảo hạ tầng và hỗ trợ tài chính cho người dân.
Người dân ủng hộ nhưng vẫn còn băn khoăn
Một khảo sát trên các báo điện tử cho thấy rằng ngày 13/7/2025 cho thấy 58% người dân cho rằng chính sách không khả thi, 18% ủng hộ, và 24% yêu cầu thêm hỗ trợ chuyển đổi. Nhiều ý kiến bày tỏ:
- Ủng hộ vì môi trường: “Cấm xe xăng là cần thiết để cứu Hà Nội khỏi khí độc,” TS. Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam, nhận định.
- Băn khoăn về sinh kế: “Xe máy là kế sinh nhai của tôi. Nếu cấm mà không có hỗ trợ cụ thể, tôi không biết làm sao,” anh Đinh Quang Minh, một người dân chia sẻ.
- Nghi ngờ lợi ích: Một số ý kiến trên mạng xã hội cho rằng chính sách có thể ưu ái các doanh nghiệp lớn sản xuất xe điện, gây khó khăn cho người nghèo.
Chính sách cấm xe máy xăng dầu trong Vành đai 1 từ 1/7/2026 là bước đi táo bạo của Hà Nội để giảm ô nhiễm và hướng tới đô thị xanh. Tuy nhiên, với gần 7 triệu xe máy đang lưu hành, việc chuyển đổi sẽ không dễ dàng, đặc biệt với người thu nhập thấp và những người phụ thuộc vào xe máy để mưu sinh. Bạn nghĩ gì về chính sách cấm xe máy xăng dầu? Hãy chia sẻ ý kiến và theo dõi các cập nhật mới nhất từ chính quyền để chuẩn bị cho tương lai xanh!
